Micro-spatial and urban ephemera: bottom-up and temporary initiatives in public space

The concept of adaptation currently seems to best embody the specific nature of contemporary transformations of urban structures within the context of concurrent changes generally taking place in civilization, economics, and society. Cities since their very beginnings have adapted and transformed their structures to the current needs and conditions of every era. Today however it is difficult to conceive of broad, all-inclusive improvement projects: the focus has shifted in the direction of creating strategies, laying out goals and their means of achievement, and then the flexible adaptation of said means to the dynamically changing conditions of cities. In the transformations of today's Western cities the voice of urban residents has become louder and louder over the years, and the practice of participation has been known for decades. This issue has only recently become publicized in Poland. The author of this article would like also to bring attention however to other types of citizen participation in the transformation of public spaces, a kind of micro-adaptation, actions by which people spontaneously on their own initiative have always adapted to and adapt to the space that surrounds them. The following article discusses selected Polish and foreign examples of grassroots movements in the process of the “production” and adaptation of urban space, in addition to diverse ephemera: spatial events initiated by bottom-up community users of public urban space. The author's contention is that in today's intensely expanding urban structures, which often tend to lose their human scale, an important aspect of the development of public space will not only be the voice of users, but also bottom-up micro adaptations and often temporary social-space interventions whose growth are a sign of our times

Sensitizing to the beauty and culture of shaping space – the social dimension of the idea of Baukultur and the New European Bauhaus

Idea Baukultur i inicjatywa nowego europejskiego Bauhausu dotyczące kształtowania zrównoważonego środowiska zbudowanego nakładają odpowiedzialność na wszystkich aktorów związanych ze współtworzącymi je procesami. Wezwanie do wskrzeszenia idei integracji dyscyplin w działaniach na rzecz poprawy jakości przestrzeni i życia społeczności wiąże się także z procesami komunikacji wiedzy poza kręgi profesjonalne. Artykuł prezentuje zagadnienie głównych kanałów upowszechniania wiedzy o kulturze budowania w wybranych krajach europejskich i w Polsce.The concept of „Baukultur” and the „New European Bauhaus” initiative relate to the processes of shaping a sustainable built environment and place responsibility for it on all actors involved. The call to revive the idea of integrating various disciplines in efforts to improve the quality of space and community life is also associated with the processes of knowledge communication beyond professional circles. The article presents the issue of the main channels of disseminating knowledge about the culture of building in selected European countries and in Poland

Architektura Miasto Piękno tom 2

"Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej zawsze był miejscem pełnym osobowości, indywidualności, talentów. Gdy profesorowie i mistrzowie odchodzili z Wydziału, mieliśmy świadomość, że tu nigdy już nie będzie tak samo. Wydział jednak trwał i trwa jak piękno miasta, które jest przecież dziełem zbiorowym, o nakładających się warstwach, wzmacniających i tworzących jego tożsamość. Tak też kolejne pokolenia kontynuują i budują historię Wydziału. Wydział pełen jest wspomnień i anegdot. W fotografiach, księgach, obrazach, meblach kryją się opowieści."(...

Residential development in post-industrial and service areas and the availability of green public spaces – the case of the „Ludwinów-Mateczny” area in Krakow

W ostatniej dekadzie zabudowa mieszkaniowa w Krakowie rozwija się szczególnie intensywnie. Brak planów miejscowych w wielu częściach miasta powodował dotąd i nadal jeszcze nierzadko powoduje sytuację, w której tereny inwestycyjne są maksymalnie zabudowywane bez całościowej wizji dla obszaru na jakim się znajdują. Nierzadko wpływa to niekorzystnie na jakość przestrzeni publicznych, których charakterystyka staje się zaledwie wypadkową procesu zabudowy rozwijanej z niewielkim udziałem zieleni publicznej. Niniejszy artykuł prezentuje analizę przekształceń funkcjonalno-przestrzennych obszaru „Ludwinów-Mateczny” w Krakowie, zabudowywanego dotąd mimo braku planu miejscowego, atrakcyjnego nie tylko pod względem lokalizacyjnym, ale także ze względu na sąsiedztwo obszarów przyrodniczo cennych. Przedstawiono w nim wyniki badań procesu rozwoju lokalnego środowiska mieszkaniowego w okresie od ok. 2010 do 2022 roku. Badania oparto na analizach dostępnych dokumentów planistycznych, statystycznych, autorskiej analizie ilościowej zmian w strukturze przeznaczenia i użytkowania terenu, a także badaniach terenowych.In the last decade residential development in Krakow has been particularly intensive. In consequence of many parts of the city being left without any local zoning plan, land designated for property development is developed to the maximum while the overreaching vision for the area is missing. This often has an adverse effect on the quality of public spaces, the characteristics of which is merely resultant from the development process developed with little public green space. This article presents an analysis of the functional and spatial transformation of the “Ludwinów-Mateczny” area in Krakow, which has been developed so far in spite of the lack of a local zoning plan, attractive not only in terms of its location, but also because of its proximity to valuable natural areas. It presents the results of a study of the local housing development process over the period starting approximately in 2010 and ending in 2022. The research was based on analyses of available planning and statistical documents, the author’s quantitative analysis of changes in the land designation (purpose) and use structure, as well as on the field research

Przedsiębiorcze podejście w kształtowaniu dobrej jakości przestrzeni publicznej

Jeden z najistotniejszych i integralnych elementów składowych wielowarstwowego tworu, jakim jest miasto, to jego przestrzeń publiczna. Umiejętnie kształtowana i utrzymywana przestrzeń miejska w swojej wielowymiarowości społecznej, kulturowej, funkcjonalnej i fizycznej może stanowić rodzaj produktu w marketingu miasta. Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych przykładów odzwierciedlających ekonomiczne aspekty kształtowania miejskich przestrzeni publicznych, dotyczących wybranych metod finansowania ich budowy, zarządzania nimi, a także przedsiębiorczego podejścia do tego zagadnienia zarówno w sferze sektora publicznego, prywatnego, jak i oddolnych, społecznych przedsięwzięć. Jako rodzaj inspiracji w artykule przedstawiono przykłady strategicznych rozwiązań i narzędzi polityki przestrzennej, funkcjonujące od kilkudziesięciu lat w Nowym Jorku, mające na celu wspieranie inwestycji na rzecz rozwoju miejskiej przestrzeni publicznej z korzyścią dla tzw. dobra wspólnego, ale także przynoszące miastu wymierne korzyści finansowe. W ujęciu polskim jako przykłady przedsiębiorczej postawy władz miejskich przytoczono m.in. Inicjatywy o charakterze publiczno-prywatnym, a także wybrane flagowe realizacje projektów przekształceń i rewitalizacji przestrzeni miejskich, dokonane dzięki funduszom unijnym, które w znaczący sposób wpłynęły na zmianę wizerunku i jakość życia w omawianych obszarach miejskich. Poruszono ponadto wątek miastotwórczych, przedsiębiorczych inicjatyw oddolnych, służących jakościowym przemianom przestrzeni publicznej. Odnosząc się do polityki przestrzennej polskich władz samorządowych, wskazano na potrzebę łączenia podejścia przedsiębiorczego z głęboką świadomością złożoności funkcjonowania współczesnych miast oraz respektowaniem regulacji prawnych z zakresu planowania przestrzennego.One of the most crucial, inherent elements of the multidimensional phenomenon of the city is its public space. Well designed and maintained public space with its social, cultural, functional and spatial multi-layered uniqness, can become a kind of marketing city product. The following article considers selected examples reflecting economic aspects of developing urban public spaces and presents selected methods of financing, management and also an entrepreneurial approach to this question on the side of public and private sector, as well as bottom-up local initiatives. The author also presents selected inspiring examples of spatial planning and urban policies supporting public space development that for decades now are being successfully implemented in New York, bringing profits to citizens and the city budget. The following article presents, among others, public-private initiatives and examples of selected realised flagship projects transforming and revitalising city public spaces in Poland based on the European Union funding opportunities. Presented were also selected cases of “bottom-up” initiatives transforming public spaces as being a clear display of creative entrepreneurial attitude of local citizens. With regards to Polish local governments spatial planning strategies, the author highlights the necessity of bridging entrepreneurial approach with deepened knowledge on the complexity of functioning of the contemporary cities and following planning regulations and laws

Micro-spatial and urban ephemera: bottom-up and temporary initiatives in public space

The concept of adaptation currently seems to best embody the specific nature of contemporary transformations of urban structures within the context of concurrent changes generally taking place in civilization, economics, and society. Cities since their very beginnings have adapted and transformed their structures to the current needs and conditions of every era. Today however it is difficult to conceive of broad, all-inclusive improvement projects: the focus has shifted in the direction of creating strategies, laying out goals and their means of achievement, and then the flexible adaptation of said means to the dynamically changing conditions of cities. In the transformations of today's Western cities the voice of urban residents has become louder and louder over the years, and the practice of participation has been known for decades. This issue has only recently become publicized in Poland. The author of this article would like also to bring attention however to other types of citizen participation in the transformation of public spaces, a kind of micro-adaptation, actions by which people spontaneously on their own initiative have always adapted to and adapt to the space that surrounds them. The following article discusses selected Polish and foreign examples of grassroots movements in the process of the “production” and adaptation of urban space, in addition to diverse ephemera: spatial events initiated by bottom-up community users of public urban space. The author's contention is that in today's intensely expanding urban structures, which often tend to lose their human scale, an important aspect of the development of public space will not only be the voice of users, but also bottom-up micro adaptations and often temporary social-space interventions whose growth are a sign of our times

New public spaces in post-industrial areas of downtown Krakow (Poland)

Zjawisko adaptacji dawnych terenów przemysłowych do potrzeb i wyzwań współczesnych ośrodków miejskich ma już długą tradycję. Od drugiej połowy XX wieku w wielu miastach zachodnich wzrosło zainteresowanie transformacją obszarów dawnych fabryk i zakładów przemysłowych, wchłoniętych przez rozrastającą się tkankę miejską. Miejsca, z których przemysł się wycofał, wyprowadzając swoją działalność w inne, bardziej dogodne lokalizacje, często niszczejąc trwały przez wiele lat w zawieszeniu, jako rodzaj „miejskich pustek” i niedostępnych nieużytków. Z czasem, w toku procesów gentryfikacyjnych, rewitalizacyjnych zyskiwały stopniowo zainteresowanie, by w końcu odżyć – znajdując przy tym nową tożsamość funkcjonalno-przestrzenną. Celem artykułu będzie przedstawienie wybranych przykładów krakowskich przeobrażeń terenów poprzemysłowych, w obrębie lub bezpośrednim sąsiedztwie śródmieścia, których współczesne wcielenia stały się wartościowym rozwinięciem istniejącego systemu miejskich przestrzeni publicznych w ostatnich dwóch dekadach. Szczegółowo zostaną przedstawione zmiany funkcji i użytkowania obecnych przestrzeni publicznych na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat, jak również historia tych obszarów oraz ich sytuacja pod względem zapisów strategicznych i planistycznych, co zobrazuje rolę samorządu miejskiego w procesie opisywanych przeobrażeń.The process of adapting old post-industrial areas to the needs and challenges of contemporary urban centres has a long tradition. Since the second half of the 20th century, the interest in transforming areas of former factories and industrial plants, absorbed by the growing urban fabric, has increased in many western cities. Places from which industry withdrew in order to relocate its activities to more convenient locations, were often falling into ruin or spent many years in a limbo, as a kind of „urban void” and inaccessible wasteland. Over time, during gentrification and revitalisation processes, interest gradually grew to finally revive such areas, while granting them a new functional and spatial identity. The aim of the article will be to present selected examples of transformations of post-industrial areas in Krakow, within or in a short distance from the downtown area, whose contemporary incarnations have become a valuable development of the existing system of urban public spaces. The history of selected areas, changes in their function and use in recent 20 years, as well as their situation in terms of strategy and town planning will be presented in detail, thus illustrating the role of the municipal government in the process of transformation of the locations studied